En az dört kişi ile oynanan fiziksel ve rekabete dayalı bir açık hava oyunudur. Bir top ve genişçe bir alan gerekir.
Halen resmi bir spor olarak da oynanan oyun, yaklaşık 200 yıl önce Afrika'da
top yerine taşlarla, ölümcül bir kabile oyunu olarak oynanıyormuş. 19. Yüzyıl’da James H. Carlisle oyunun meşin top ile oynanan munis bir versiyonunu İngiltere’ye getiriyor. Oyun
benzer kurallarla uzun süredir dünya genelinde oynanmakta.
Türkiye’de varan bir, yangın top, yağar top, can almaca, canbaz, ortada sıçan gibi adlarla da bilinmekte.
Oynanışı: İki takım oluşturulur. Birinci takım ikiye ayrılır ve alanın karşılıklı iki kenarına, aralarında 10 metre kadar bırakarak iki çizgi üzerine dizilirler. İkinci takım ortaya geçer.
Birinci takım oyuncuları topu elleri ile bir kenardan diğerine seri atışlar halinde fırlatarak ortadaki oyuncuları vurmaya çalışır. Ortadaki takım oyun sahasından çıkmadan toptan kaçmaya
çalışır. Vücuduna top isabet eden oyuncu dışarı çıkar.
Kaçan takımdan bir oyuncu topu havada yakalarsa bir can kazanır. Oyuncu kazandığı canı, vurulduğu halde oyuna devam etmek veya daha önce vurularak oyun dışı kalmış bir takım
arkadaşını oyuna döndürmek için kullanabilir.
Kaçan takımdan ortada kalan son oyuncu, belli sayıda, örneğin 10 seri atıştan kaçmayı başarırsa kaçan takım o turu kazanır. Aksi takdirde atıcı takım kazanır.
Takımlar yer değiştirir, oyuna devam edilir.
Not: Oyun 2004 itibarı ile Amerikanın bazı eyalatlerinde, çocukların duygusal gelişimine zarar verdiği gerekçesi ile okullarda yasaklanmış. Ne mutlu bize, çocukların fiziksel ve
duygusal sağlığına bu denli hassas bir dünyada yaşıyoruz!
