Metelik Atmaca

En az iki oyuncu ve madeni paralarla bir duvar dibinde oynanan bu oyunda amaç, belli bir mesafeden parayı duvara olabildiğince yakın bir noktaya atmaktır.

Metelikleri duvara atmadan önce, kısaca oyunun tarihçesine göz atalım. Wikipedia'ya göre oyunun geçmişi hayli eskilere, Antik Yunan’a kadar uzanıyor. O zamanlar, günümüz madeni paralarından daha büyük ve ağır olan bronz sikkelerle oynanıyor. Hatta rivayete göre metelik atmaca ilk Olimpiyatlarda yer alan bir oyunmuş ve dereceye giren oyunculara madalya verme fikri bu oyundan çıkmış. Modern döneme geldiğimizde oyun özellikle 19. Yüzyıl Britanya’sında bir işçi sınıfı eğlencesi olarak karşımıza çıkıyor. Bu ‘yasadışı kumar’ faaliyeti, özellikle yüzyıl sonlarında elinde metal detektörleri ile sokaklardaki oyunları engellemeye çalışan polis tehdidine rağmen, sanayi kentlerinin sokaklarında tüm harareti ve kavga-gürültüsüyle yaşamaya devam etmiş.

Gelelim kurallarına ve nasıl oynandığına. Oyuncular birbiriyle eşdeğer madeni paralar temin ederler. Atış konforu ve oyun zevki için çok hafif ve küçük olmayan madeni paralarla, mesela 1 YTL (8 gr, 26 mm) ile oynanması tavsiye edilir. Oyuna yataklık edecek bir duvar dibi bulunur. Duvarın en az 1,5 - 2 metre uzağına bir çizgi çekilir. Oyuncular sırayla bu çizgiden atışlarını yaparlar. Herkes atışını yaptıktan sonra parası duvara en yakın noktada olan oyuncu o turun galibi olur. Eğer iki para kısmen de olsa üst üste gelmişse, üstte olan para mesafeye bakılmaksızın alttaki parayı yener.
En çok galip gelen oyunu kazanır. Fakat kazanımlar bu kadarla kalmayabilir. Zira metelik atmaca, aslen kazananın parsayı topladığı bir oyundur. Standart kurala göre, her tur sonunda parası duvara en yakın olan oyuncu duvar dibindeki paraların tamamını cukkalar.
Özellikle kalabalık oyunlarda uygulanabilecek alternatif bir ödül paylaşım kuralı ise şöyle işler: Atılan paraların duvara mesafelerine göre o turun birincisi, ikincisi ve üçüncüsü tespit edilir. Birinci, ortadaki bozuk paraların tamamını alır, “yazı” veya “tura” deyip havaya atar. Yere düşen paralardan seçtiği yüz gelenler onun olur. Kalanları ikinciye verir. İkinci de aynı şeyi yapıp kalan paraları üçüncüye verir. Böylece toplam miza ilk üç oyuncu arasında paylaştırılmış olur.

Çizimler: Malcolm Davis (@malcdavis)